سوزاک چیست؟ علائم و درمان سوزاک در مردان و زنان

سوزاک یک عفونت مقاربتی است که از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شود. عامل این عفونت یک باکتری به نام نایسر گونوره آ یا گنوکوک می‌باشد.
باکتری‌های ناقل این بیماری به‌طور عمده در ترشحات آلت تناسلی و مایع واژنی یافت می‌شوند.
سوزاک با آنتی‌بیوتیک‌های تجویزشده توسط متخصصین ما قابل‌درمان است.

علت

سوزاک یک عفونت است که توسط باکتری‌های موجود در مایع منی و ترشحات واژینال مردان و زنان ایجاد می‌شود. این باکتری‌ها می‌توانند در داخل سلول‌های گردن رحم، مجرای ادرار، راست‌روده، گلو و گاهی چشم‌ها زندگی کنند. هر فردی که از نظر جنسی فعال باشد، ممکن است به این بیماری مبتلا شود.

انتقال

انتقال سوزاک معمولاً در طول رابطه جنسی از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. عفونت اغلب از طریق رابطه جنسی واژنی، مقعدی و یا دهانی بدون استفاده از وسایل محافظتی گسترش می‌یابد. همچنین، سوزاک می‌تواند از یک زن باردار به نوزادش منتقل شود. اما شواهد کافی از احتمال انتقال باکتری عامل سوزاک از طریق انگشتان و یا مالش دو مهبل به یکدیگر وجود ندارد.

سوزاک از راه بوسیدن، بغل کردن، حمام یا حوله مشترک، استخرهای شنا، صندلی‌های توالت و یا اشتراک فنجان، بشقاب، کارد و چنگال منتقل نمی‌شود.

علائم

سوزاک ممکن است هیچ نشانه یا علامت بارزی ايجاد نكند. علائم و نشانه‌ها ممکن است 14-1 روز پس از آلوده شدن به سوزاك يا ماه‌ها بعد بروز كند و یا حتي تا هنگام گسترش عفونت به سایر نقاط بدن پنهان بماند.

شما ممکن است شاهد بروز موارد زير باشيد:‌

• عفونت در مقعد: این عارضه معمولاً دارای علامت و نشانه بارزی نمی‌باشد، اما ممکن است موجب درد مقعد، ناراحتی یا ترشحات چركی گردد.
• عفونت در گلو: این عارضه معمولاً فاقد نشانه است.
• عفونت در چشم‌ها: این عارضه می‌تواند موجب درد، تورم، سوزش و ترشحات چركی (ورم ملتحمه) گردد.

تست‌های تشخیصی

برای تشخیص سوزاک، آزمایشات مختلفی انجام می‌شود.

زنان:

• ممکن است از شما خواسته شود تا با استفاده از میله مخصوص، سلول‌هایی را از مهبل (لب‌های اطراف مدخل واژن) و داخل واژن جمع‌آوری کنید. همچنین، پزشک یا پرستار ممکن است با استفاده از میله مخصوص، نمونه‌ای از سلول‌های گردن رحم را در حین انجام معاینه داخلی یا از واژن برای شما تهیه کنند.

مردان:

• ممکن است از شما خواسته شود تا یک نمونه ادرار تهیه کنید. قبل از انجام این آزمایش ممکن است به شما توصیه شود که به مدت 1-2 ساعت از ادرار کردن خودداری کنید.

مردان و زنان:

• دکتر یا پرستار ممکن است با استفاده از یک میله مخصوص، یک نمونه از سلول‌های دهانه مجرای ادرار را جمع‌آوری کنند. همچنین، در صورت داشتن رابطه جنسی مقعدی یا دهانی، پزشک یا پرستار ممکن است با استفاده از میله مخصوص، نمونه‌ای از سلول‌های مقعد و گلوی شما تهیه کنند. در صورت داشتن علائم ورم ملتحمه یا ترشحات چرکی از چشم (ها)، با استفاده از میله مخصوص از ترشحات چشم نمونه‌گیری می‌شود.

تشخیص سوزاک از طریق آزمایشات پاپ اسمیر و آزمایشات خون معمولاً امکان‌پذیر نمی‌باشد. در صورت عدم اطمینان از انجام آزمایش مخصوص سوزاک، حتماً از پزشک خود سؤال کنید.

درمان

سوزاک با مصرف دو نوع آنتی‌بیوتیک، كه به‌طور معمول به‌صورت يك تزريق و یک دوز قرص تجويز می‌گردد، قابل‌ درمان است. درمان، در صورت به‌کارگیری صحيح، تا 95% مؤثر است. به‌منظور درمان سوزاک، دو نوع آنتی‌بیوتیک بايد حتماً همراه با يكديگر مصرف شوند، در غير این صورت امكان عدم موفقيت در روند درمان وجود دارد.

• درصورتی‌که احتمال ابتلاي شما به سوزاک بالا باشد، درمان ممکن است پيش از آماده شدن نتايج آزمايشات آغاز شود. همچنين درصورت آلودگي شريك شما به سوزاك، درمان شما نيز به‌طور هم‌زمان آغاز می‌گردد.
• در صورت بروز عوارض، شما ممكن است به درمان ديگری نيز نياز داشته باشيد.
• شواهدی از تأثیر درمان‌های مکمل بر بهبود سوزاک وجود ندارد.

پیشگیری

برای پیشگیری از بیماری‌های مقاربتی مانند سوزاک، اچ آی وی و کلامیدیا، می‌توانید از اقدامات زیر استفاده کنید. این اقدامات همچنین می‌توانند از انتقال عفونت به شریک جنسی شما جلوگیری کنند.

• در هر بار رابطه جنسی واژنی یا مقعدی از کاندوم (مردانه یا زنانه) استفاده کنید.
• در صورت داشتن رابطه جنسی دهانی، از کاندوم برای پوشاندن آلت تناسلی مردانه و از لاتکس یا پلی‌اورتان (پلاستیک نرم) برای پوشاندن اندام تناسلی زنانه یا مقعد مرد یا زن استفاده کنید.
• زنانی که از طریق مالش مهبل خود به مهبل زنی دیگر رابطه جنسی برقرار می‌کنند، باید اندام تناسلی خود یا شریک جنسی را با استفاده از لاتکس یا پلی‌اورتان (پلاستیک نرم) بپوشانند.

سؤالات متداول

آزمايشات تشخيصي چه مدت پس از رابطه جنسی بايد انجام شود؟

درصورتی‌که به آلودگی به سوزاک مشكوك هستيد، بايد بدون درنگ آزمايشات لازم را انجام دهيد. امكان انجام آزمايش سوزاک چند روز پس از رابطه جنسی وجود دارد. اما گاهی اوقات به شما توصیه می‌شود تا یک هفته پس از رابطه جنسي صبر كنيد. حتي در صورت عدم وجود علائم بيماري، می‌توانید آزمايش سوزاك را انجام دهيد.

چه زماني علائم و نشانه‌ها برطرف می‌شوند؟

شما باید خيلي زود متوجه بهبود علائم و نشانه‌ها شويد.

• ترشحات چركی و یا درد در هنگام ادرار باید در عرض 3-2 روز بهبود يابد.
• ترشحات چركی و درد در مقعد باید در عرض 3-2 روز بهبود يابد.
• خونریزی‌های بین عادت‌های ماهيانه و یا دوره‌های سنگین‌تر قاعدگی ناشي از سوزاك، باید در دوره بعدی قاعدگی به‌طور خودبه‌خود بهبود يابد.
• درد لگن و بیضه‌ها بايد به‌تدریج بهبود يابد، اما رفع كامل اين درد ممكن است بيش از دو هفته به طول انجامد.
• در صورت عدم بهبودی در درد لگن و یا مقاربت دردناک، به پزشك یا پرستار مراجعه كنيد. ممکن است به درمان‌های بیشتر و یا بررسی ديگر علل احتمالی درد نياز داشته باشد.

آيا سوزاك می‌تواند بدون درمان برطرف شود؟

اين امكان وجود دارد، اما احتمال آن بسيار ضعيف است. عفونت ممکن است ماه‌ها در بدن وجود داشته باشد، و بدون درمان نمی‌توانید از برطرف شدن آن اطمينان حاصل نماييد. در صورت تأخیر در درمان، خطر آسيب درازمدت ناشی از عفونت و نيز انتقال عفونت به شخص ديگر وجود دارد.

آيا امكان آگاهی از مدت‌زمان ابتلا به عفونت وجود دارد؟

مدت‌زمان ابتلا به سوزاك از طريق آزمايش مشخص نمی‌شود. اگر شما از ابتلا به سوزاك احساس ناراحتی یا عصبانيت می‌کنید و يا صحبت کردن در اين مورد با همسر و یا دوستانتان برايتان دشوار است، با خيال راحت با پرسنل کلینیک و یا پزشك عمومی مشاوره داشته باشيد.

چگونه می‌توانم از احتمال تأثیر سوزاک بر باروی آگاه شوم؟

سوزاک یکی از عوامل موثر بر باروری در مردان و زنان است. اما بسیاری از افراد مبتلا به سوزاک، نابارور نمی‌شوند و حتی در برخی از زنان، حاملگی خارج از رحم رخ نمی‌دهد. اگر شما یا همسرتان سابقه ابتلا به سوزاک دارید، برای پیشگیری از باروری همچنان باید از روش‌های پیشگیری استفاده کنید. اما نباید فرض کنید که نازا هستید. به‌طور معمول، شما نیازی به آزمایشات تشخیص باروری ندارید، مگر اینکه با مشکل باروری مواجه شده باشید.