جوش و کورک برآمدگی‌های متورمی هستند که ممکن است عفونی شده و حاوی چرک باشند. این جوش‌ها اغلب بر روی پوست و یا نزدیکی فولیکول‌های مو ظاهر می‌شوند. آنها بیشتر در پشت گردن و در دیگر مناطق مرطوب بدن مانند زیر بغل و کشاله ران یافت می‌شوند، اما ممکن است در هر جای دیگر بدن نیز ایجاد شوند. گاهی اوقات چند جوش در نزدیکی هم قرار گرفته و یک خوشه یا مجموعه را تشکیل می‌دهند. دمل بزرگ شامل چندین جوش است که با یکدیگر ادغام‌شده و یک آبسه عمیق را تشکیل می‌دهند. این دمل‌های بزرگ ممکن است چندین سر و یا منفذ خروجی داشته باشند. ممکن است آبسه بسیار عمیق باشد و ظاهر سطحی آن برای مدتی کمی نمایان باشد.
جوش،کورک و دمل وعلت اصلی به وجود آمدن
کورک یک نوع عفونت پوستی است که از فولیکول مو یا غده چربی پوست شروع میشود. این نوع عفونت‌ها که به آنها آبسه پوستی نیز گفته میشود، عفونت‌های موضعی هستند که در عمق پوست ایجاد می‌شوند. کورک معمولاً به شکل یک ناحیه قرمز و حساس ظاهر میشود که با گذشت زمان سفت و محکم میشود و در نهایت مرکز آن پر از عفونت میشود. این عفونت در واقع ناشی از تجمع سلول‌های سفید خونی است که بدن برای مقابله با آلودگی و عفونت آنها را به محل عفونت فرستاده است. این تجمع شامل سلول‌های سفید خونی، باکتری‌ها و پروتئین‌ها است که به آن چرک می‌گویند. در نهایت، این چرک یک دهانه را ایجاد می‌کند که می‌توان آن را با جراحی باز کرد. این دهانه گاهی به‌طور خودبخود در سطح پوست باز میشود. دمل یک تجمع چرک در بافت است و علائم آن شامل قرمزی، درد، گرمی و ورم میشود. این ورم را هرگاه فشار دهیم، به نظر می‌رسد که درون آن از مایعی پر شده است. منطقه قرمز شده اغلب از ورم فراتر می‌رود. کورک‌ها یا کفگیرک‌ها انواعی از دمل هستند که اغلب دارای فولیکول مو می‌باشند و در نوع دمل بزرگ اندازهٔ بزرگ‌تری دارند.
انواع جوش و کورک
- دمل‌های بزرگ و یا فرانکل‌ها. آنها آبسه‌هایی در پوست هستند که در اثر باکتری استافیلوکوکوس اورئوس به وجود می‌آیند. ممکن است این دمل‌ها چندین مجرا یا دهانه در پوست داشته باشند، همچنین ممکن است این نوع جوش‌ها با تب و لرز همراه باشند.
- فولیکولیت. گونه‌ای خفیف‌تری از جوش‌ها محسوب میشود. این عفونت فولیکول‌های مو را تحت تأثیر قرار می‌دهد. معمولاً در این نوع از جوش‌ها باکتری” استاف ” عامل ایجاد جوش می‌باشد. این نوع جوش بیشتر احساس خارش ایجاد می‌کند تا اینکه صدمه‌ای داشته باشد. ظاهر این نوع از جوش‌ها مشابه به آکنه می‌باشد.
- آکنه کیستی.نوعی آبسه است که در مجراهای مسدود شده پوست تشکیل میشود. این مجراها در اثر تجمع چربی و عفونت‌ها مسدود می‌گردند. آکنه کیستیک در سال‌های نوجوانی شایع است.
- هیدرآدنیت چرکی (Hidradenitis suppurativa.)یک بیماری غیرمعمول با علتی ناشناخته است که در آن آبسه‌های متعددی در زیر بغل، ناحیه کشاله ران یا زیر سینه تشکیل میشود. این مناطق در اثر التهاب موضعی غدد عرق، درگیر این عارضه می‌شوند.
- کیست پیلونیدال.یک نوع از آبسه است که در چین باسن ایجاد میشود. این عارضه اغلب پس از مسافرت‌های طولانی که در آن فرد مجبور به نشستن طولانی‌مدت است، ایجاد میشود.
آبسه چیست و علل آن کدامند؟
آبسه، تجمع چرک در یک قسمت از بدن است. چرک مایع غلیظی است که معمولا حاوی گلبول های سفید خون، بافت های مرده و میکروب ها (باکتری) است.معمولا عفونت باکتریایی باعث ایجاد آبسه می شود. برخی باکتری ها با تولید سم باعث تخریب بافت های بدن شده و چرک را ایجاد می کنند. این باکتری ها شامل استافیلوکوک اورئوس و استرپتوکوک پیوژن می باشد.این عفونت باکتریایی باعث می شود سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با باکتری ها، گلبول های سفید خون و مواد شیمیایی خاصی را فعال کند. در این مبارزه، برخی بافت های بدن می میرند. با مردن بافت، یک حفره تشکیل شده و از چرک پر می شود. اگر عفونت ادامه داشته باشد، این حفره بزرگ تر می شود.
انواع آبسه
آبسه دندان: عفونت از نوک ریشه دندان به لثه می‌رسد و باعث تورم و درد شدید میشود. درمان در این حالت ممکن است کمی پیچیده باشد و در مواردی ممکن است لازم باشد دندان را کشید. در موارد پیشرفته‌تر، آبسه دندان ممکن است به نواحی حساسی از سر و گردن نیز برسد که نیاز به جراحی‌های پیچیده در اتاق عمل دارد.
آبسه اطراف مقعد: در سراسر روده بزرگ و به ویژه در نزدیکی محل خروج مدفوع در لبه مقعد، غده‌هایی وجود دارند که مانند غده‌های عرق، مسئول ترشح موادی هستند که بسته به نوع مواد مترشحه نقش خود را در تامین سلامت کلی بدن ایفا می‌کنند. اگر دهانه غده‌هایی که در نزدیکی مقعد هستند به دلیلی بسته شود، غده دچار عفونت میشود و تدریجاً متورم میشود و حاوی چرک میشود. این حالت باعث ایجاد آبسه در نزدیکی مقعد میشود.
آبسه مغزی: آبسه مغزی یک تجمع چرک ناشی از یک عفونت باکتریایی در مغز یا خارجی‌ترین لایه از سه لایه غشایی است که مغز و نخاع را می‌پوشانند.
روش‌های تشخیص
پزشک می‌تواند با انجام معاینه‌های فیزیکی علل بروز انواع کورک‌ها را تشخیص دهد. قسمت‌های مختلفی از بدن تحت تأثیر این نوع از عفونت‌های پوستی قرار می‌گیرند. به همین دلیل ممکن است پزشک در مورد برخی دیگر از نواحی بدن سؤال کرده و یا آن نواحی را معاینه کند.
درمان
درمان دمل
- درمان دمل با دبریدمان:دبریدمان به چهار طریق انجام میشود که بنا به نیاز دخالت پزشکی در مورد بیمار درنظر گرفته میشود. به برش، برداشت و یا حذف یک بخش از بافت مرده، عفونی شده و یا صدمه دیده از بدن بیمار، به منظور تسریع روند جایگزینی و یا ترمیم طبیعی در بافت سالم اطراف آن و بهبود در آن قسمت گفته میشود. دبریدمان می‌تواند بصورت جراحی(برش توسط تیغ)، توسط اتولیز(بکمک آنزیم) و یا شیمیایی(با استفاده از دارو) انجام گیرد.
- درمان دمل با کورتاژ:این روش به معنای تراشیدن است که یکی از روش های درمان دمل است.
- درمان دمل با پادزیست یا آنتی بیوتیک
درمان کورک
استفاده از کمپرس آب گرم: اولین راه درمان برای اکثر کورک‌ها اِعمال گرما بر روی آنها است که شامل خیساندن ناحیه عفونت در آب گرم و یا گذاشتن کیسه آب گرم بر روی آنها است.
- برش و تخلیه:ممکن است پزشک شما برای تخلیه کردن یک کورک یا دمل بزرگ، بریدگی کوچکی بر روی نوک آن ایجاد کند.
- مصرف آنتی بیوتیک‌ها:از آنتی بیوتیک‌ها اغلب برای از بین بردن عفونت‌های میکروبی استفاده میشود. اگر عفونت به پوست اطراف کورک نیز سرایت کرده باشد،
درمان آبسه دندان
ابتدا باید آبسه تخلیه شود تا درد کاهش یابد و احتمال عفونت کاهش یابد. سپس درمان ریشه ممکن است لازم باشد و باید به سرعت انجام شود. اگر آبسه بافت لثه را درگیر کرده باشد، توصیه میشود دهان را با آب گرم شستشو داده و این کار را چند بار در روز و چند روز انجام داد. استفاده از آنتی‌بیوتیک برای حذف کامل عفونت ضروری است.
نحوه درمان و جراحی بیماری آبسه مقعد
جراحی این بیماری بسیار راحت و به صورت سرپایی با بی‌حسی موضعی و با یک برش با چاقو یا لیزر انجام میشود که نیازی به بیهوشی و بستری در بیمارستان ندارد. بعد از تخلیه آبسه، داخل حفره کاملا تمیز شده و روی حفره پانسمان میشود.
درمان آبسه مغزی
برای مبارزه با عفونت، مصرف آنتی‌بیوتیک به مدت ۴-۶ هفته ضروری است. همچنین، برای پیشگیری از بروز حملات تشنجی، داروهای ضدتشنج و برای کاهش تورم مغزی پس از عمل جراحی، کورتیکواستروییدها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
