سیفلیس یا سفلیس (به فرانسوی: Syphilis) یک بیماری آمیزشی است که توسط باکتری ترپونما پالیدوم ایجاد می‌شود. این باکتری توسط فریتز شادین و اریش هوفمان در سال ۱۹۰۵ شناسایی شد. سیفلیس می‌تواند در چهار مرحله مختلف ظاهر شود: اولیه، ثانویه، نهفته و سوم. سیفلیس اولیه از طریق ارتباط جنسی با زخم‌های عفونی شخص مبتلا به این بیماری منتقل می‌شود. سیفلیس ثانویه علایم مختلفی از جمله عوارض پوستی، غشاء مخاطی و تورم غدد لنفاوی ایجاد می‌کند. در سیفلیس نهفته، با استفاده از سرم‌شناسی عفونت شناسایی می‌شود و علایم بیماری مشاهده نمی‌شود. مرحله سوم سیفلیس به سه شکل دمل سیفلیسی، سیفلیس عصبی متاخر و سیفلیس قلبی–عروقی تقسیم می‌شود و در افراد آلوده‌ای که تحت درمان قرار نمی‌گیرند بروز می‌کند. همچنین ابتلا به سیفلیس مادرزادی ممکن است در دوران بارداری یا هنگام زایمان رخ دهد و دو سوم نوزادان بدون علایم این بیماری به دنیا می‌آیند.
علائم سفلیس چه چیزهایی هستند؟
بیماری سفلیس سه مرحله متفاوت دارد. اگر شما هر یک از علائم زیر را مشاهده کردید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
مرحله اول: بیماری سفلیس که معمولا در حدود سه هفته بعد از قرار گرفتن در معرض آلودگی به بیماری شروع می شود، زخم هایی بدون درد در اندام های تناسلی، دهان و یا مقعد ظاهر می شوند. ممکن است غدد لنفاوی نزدیک این زخم ها بزرگ تر و متورم شوند. این زخم ها سه تا شش هفته وجود خواهند داشت و سپس به صورت خود به خودی ناپدید می شوند. این فرایند به این معنا نیست که آنها درمان شده اند. عدم درمان این بیماری ممکن است باعث پیشرفت این بیماری و وارد شدن آن به مرحله دوم شود.
مرحله دوم: بیماری سفلیس که حدود دو هفته تا دو ماه بعد از ظاهر شدن زخم های بدون درد رخ می دهد، ممکن است با بثورات پوستی به صورت لکه های بدون خارش و قرمز رنگ (و یا قرمز مایل به قهوه ای رنگ) مواجه شوید. ممکن است این لکه ها در هر کجای بدن بروز کنند اما اغلب بر روی کف دست ها و کف پاها رخ می دهند. همچنین ممکن است با علائم دیگری نیز مواجه شوید که البته ممکن است این علائم نشانه ی بیماری های دیگری باشند. این علائم عبارتند از:
- سردرد
- تب
- خستگی
- گلو درد
- درد عضلانی
- ورم غدد لنفاوی
- ریزش موی ناحیه ای
- از دست دادن اشتها
- کاهش وزن
- درد در استخوان ها و مفاصل
پس از مدتی ممکن است علائم ناپدید شوند اما این، نشانه‌ی از بین رفتن سفلیس نبوده و با درمان نشدن آن ممکن است شما وارد مرحله سوم بیماری شوید.
مرحله سوم (آخر): سفلیس، که ممکن است هر زمانی از یک سال تا چندین دهه بعد از ابتلای شما به سفلیس بروز کنند، مفاصل تحت تاثیر قرار می گیرند که نتیجه آن ورم مفاصل خواهد بود. عفونت همچنین می تواند سایر بخش های خاص بدن از جمله مغز، اعصاب، قلب، چشم، رگ های خونی، استخوان ها و کبد را تحت تاثیر قرار دهد.حدود 15 درصد افرادی که سفلیس آنها تحت درمان قرار نمی گیرد وارد این مرحله از سفلیس می شوند. این حالت ممکن است به سفلیس قلبی عروقی و یا سفلیس عصبی منجر شود. سفلیس قلبی و عروقی می تواند 10 تا 30 سال بعد از عفونت اولیه بروز کند و باعث ایجاد آسیب به قلب و عروق خونی شود. سفلیس عصبی می تواند در اعصاب رخ دهد و می تواند به مشکلاتی مانند فلج، کوری، روال عقل، مشکلات روانی و یا از دست دادن حس در پاها منجر شوند. اگر سفلیس درمان نشود می تواند به یک بیماری تهدید کننده ی زندگی تبدیل شود. بسیار مهم است که برای درمان سفلیس، قبل از آنکه پیشرفت کرده و وارد مراحل پیشرفته شود اقدام کنید. حتی اگر هیچ علائمی از بیماری وجود نداشته باشد و شما هیچ مشکلی با آلودگی به این باکتری نداشته باشید، درمان باید انجام شود.
علت سفلیس چیست؟
سفلیس به وسیله یک باکتری به نام ترپونما پالیدوم (Treponema pallidum) ایجاد می‌شود. بیماری سیفلیس در کشور انگلستان شایع نیست اما در برخی کشورها بسیار شایع است. عفونت باکتریایی است که معمولاً از طریق مقاربت قابل انتقال است و همچنین از مادر مبتلا به جنین انتقال می‌یابد.
سیفلیس دو نوع دارد: نوزادان (2-0 هفته) به دنیا آمده از مادران مبتلا به سیفلیس (نوع مادرزادی) و نوعی كه افراد، از تمام سنین و هر دو جنس را مبتلا می‌كند كه از طریق تماس جنسی آن را كسب می‌كنند (نوع مسری).
درمان سفلیس
بسته به مرحله بیماری و علائم بالینی، گزینه‌های درمانی برای سیفلیس متفاوت است. استفاده از تزریق پنی‌سیلین برای درمان سیفلیس در مراحل اولیه و پایانی بسیار موثر است. همچنین، درمان سیفلیس عصبی نیاز به تزریق وریدی پنی‌سیلین دارد. درمان‌های جایگزین شامل مصرف داکسی سیکلین یا تتراسایکلین به صورت خوراکی می‌باشد.
آزمون‌های تشخیصی ممکن است شامل آزمون‌های آزمایشگاهی مانند آزمون سرمی خون برای سیفلیس و بررسی میکروسکوپی ترشح حاصل از زخم‌ها، و یا بررسی مایع نخاعی شامل شود. پس از درمان، آزمون‌ها باید دوباره انجام شوند.
تمام افراد مبتلا باید درمان را دریافت کنند. همچنین، پس از درمان، باید هر ماه به مدت ۶ ماه آزمون‌های آزمایشگاهی را برای کنترل و تشخیص عود و تکرار بررسی کنید.
عوارض
بیماری سیفلیس اغلب در مراحل اولیه عفونت به سیستم عصبی تهاجم می‌کند و تقریباً ۷۳ درصد بیماران درمان نشده به سیفلیس عصبی مبتلا می‌شوند. زمان بین ایجاد عفونت تا ظهور علائم سیفلیس بیش از ۲۰ سال است. در برخی موارد، بیماران به سبب سیفلیس عصبی هیچ علامتی ندارند، در حالی که در برخی دیگر به علت التهاب مغزی سردرد، سفتی گردن و تب دچار مشکل می‌شوند و برخی دیگر به صرع مبتلا می‌شوند. همچنین، در بیمارانی که عروق خونی مورد تهاجم قرار گرفته‌اند، ممکن است علائم سکته مانند بی‌حسی، ضعف و مشکلات بینایی دیده شود. در صورت ابتلا به سیفلیس عصبی در بیماران مبتلا به ایدز، درمان مشکل و سیر بیماری بسیار متغیر است.
روش‌های انتقال سیفلیس شامل مقاربت با فرد مبتلا و انتقال به جنین از طریق مادر مبتلا می‌شود.
آزمایشات سیفلیس شامل چندین تست خونی و آزمایش مایع مغزی نخاعی (CSF) برای سیفلیس است. مهمترین تست خونی VDRL است. در صورت وجود زخم، نمونه‌های مایعات این زخم‌ها باید جمع‌آوری شده و زیر میکروسکوپ بررسی شوند. نمونه‌ها باید با سواپ اسفنجی یا پنبه‌ای استریل از جراحات گرد‌آوری شوند.
درمان سیفلیس شامل تزریق پنی‌سیلین است و در صورت عدم تحمل، سایر آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند موثر باشند. همچنین، در صورت لزوم، داروهای موضعی جهت علائم پوستی مورد استفاده قرار می‌گیرند و در طی مقاربت جنسی از کاندوم‌های لاستیکی استفاده می‌شود. رژیم غذایی خاصی مورد نیاز نیست.
درچه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟
اگر شما يا يكي از اعضاي خانواده‌تان علايم سيفليس را داشته باشيد.
اگر در حين يا پس از درمان، موارد زير رخ دهند. تب ـ بثور پوستي، گلودرد يا تورم مفاصل مثل مچ‌پا يا زانو.
اگر دچار علايم جديد و غير قابل توجيه شده‌ايد. داروهاي مورد استفاده در درمان ممكن است عوارض جانبي ايجاد كنند.
اگر يك بار دچار سيفليس شده‌ايد و در سال گذشته چكاب (معاينه كامل) پزشكي نكرده‌ايد.
اگر با فرد مبتلا به سيفليس تماس جنسي داشته‌ايد.
پیشگیری
* اجتناب از هرگونه تماس با زخم های عفونی و دیگر بافت های نظیر مایعات بدن.
* مصرف کاندوم مردانه ( لاتکس ) در مقاربت جنس.
